Dấu hiệu da nhiễm corticoid và cách phục hồi

Mặc dù corticoid có tác dụng nhất định trong điều trị những bệnh ngoài da nhưng khi sử dụng phải vô cùng thận trọng, tuân theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, nhiều người vì mong muốn làm đẹp nhanh chóng đã lạm dụng các loại mỹ phẩm có chứa chất này, điển hình là kem trộn dẫn đến da bị tổn thương, bị bào mòn, phá hủy tế bào. Hơn nữa còn ảnh hưởng đến xương, thận và sức khỏe cơ thể.

Da nhiễm corticoid là gì?

Da nhiễm corticoid là tình trạng da bị tổn thương, bào mòn, viêm nhiễm mãn tính do tích tụ corticoid trong thời gian dài qua con đường thoa trực tiếp lên da.

Corticoid hay còn gọi là  Glucocorticoid thuộc nhóm kháng viêm. Nó có công dụng chính là kháng viêm, chống dị ứng và ức chế hệ miễn dịch. Trong làm đẹp, Corticoid thường được dẫn xuất để đẩy nhanh tiến độ tác động trên da nhờ khả năng bào mòn và giúp thẩm thấu các hoạt chất khác.

Tuy nhiên, cũng chính vì vậy là corticoid trở thành con dao hai lưỡi với những tác dụng phụ nghiêm trọng, tàn phá làn da. Khi sử dụng mỹ phẩm với hàm lượng corticoid cao sẽ khiến da tổn thương từ sâu bên trong, bị mài mòn nhanh chóng và viêm nhiễm. Làn da sẽ xuất hiện các mụn nhỏ li ti, giãn mạch máu sâu bên trong da gây sung huyết, da trở nên đỏ và nóng rát.

Nguyên nhân da nhiễm corticoid

Nguyên nhân da nhiễm corticoid là do chị em sử dụng các sản phẩm chứa corticoid hoặc dẫn xuất của chất này vượt quá mức cho phép. Điển hình là kem trộn handmade, thuốc thảo dược, rượu thuốc bôi trị mụn, mặt nạ thuốc bắc, các loại cao thoa mặt,...

Những sản phẩm này chứa hàm lượng corticoid cao, bào mòn da khiến da nhanh trắng, hồng hào, mờ thâm nám, tàn nhang trong thời gian ngắn. Đây là lý do những người không tìm hiểu thông tin kỹ lưỡng luôn bị hấp dẫn bởi những hiệu quả thần tốc trước mắt này.

Việc sử dụng thuốc chứa Corticoid trong thời gian dài hoặc liều cao khiến cho da rơi vào tình trạng lệ thuộc. Nếu ngừng sử dụng hoặc không sử dụng thường xuyên, lớp da sẽ bị bào mòn, dễ bị tác động bởi các yếu tố xấu từ môi trường. Hơn nữa còn dẫn đến sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa lipid, teo tuyến thượng thận và rối loạn nội tiết tố.

Chính vì vậy, lạm dụng corticoid sẽ dẫn đến hàng loạt các vấn đề như tăng sắc tố melanin trên da, mỏng da, teo da, nổi mụn, giãn nở mao mạch dưới da, da mất nước.

Dấu hiệu nhận biết da nhiễm corticoid

Cấp độ 1: Da nhiễm corticoid nhẹ

• Triệu chứng nhẹ nhất là bề mặt da hơi sần
• Ngứa râm ran trên bề mặt da bị nhiễm độc

Cấp độ 2: Viêm da cấp tính

• Nếu người bệnh ngừng sử dụng các mỹ phẩm chứa Corticoid, chỉ sau 2 - 4 tuần da nổi những bong bóng nước như khi bị bỏng và vùng tổn thương lan rộng
• Khi bong bóng nước này vỡ người bệnh sẽ thấy đau nhức, đồng thời xuất hiện hiện tượng mưng mủ nhiễm trùng
• Lâu dần vùng da đó sạm lại, mụn nước khô, tạo mảng màu nâu vàng

Cấp độ 3: Giãn mạch máu

Sau khoảng 1 năm kéo dài nếu làn da vẫn liên tục bị nhiễm độc corticoid thì sẽ khiến những mao mạch nằm sâu trong da bị giãn nở. Cụ thể là các biểu hiện:

• Da luôn đỏ rực, nóng ran, rát khô
• Trong da luôn bị sưng phù, tích nước
• Người bệnh cảm thấy nhói đau và có cảm giác bị châm chích

Cấp độ 4: Viêm da tăng tiết bã nhờn

• Da luôn bóng nhẫy, đỏ và bỏng rát
• Có mụn viêm sưng to và mưng mủ
• Cảm giác châm chích ở mức độ nặng hơn

Cấp độ 5: Viêm da kích thích

• Da luôn đỏ và bỏng, nóng rát, đau đến mức sợ chạm vào
• Bề mặt da khô, đóng vảy và bong tróc
• Xuất hiện các mụn nước li ti khắp mặt
• Dịch vàng từ mụn nước bị vỡ rỉ ra
• Da có biểu hiện nhiễm trùng và hoại tử

Da nhiễm corticoid nguy hiểm đến mức nào?

Ngoài những biểu hiện nguy hại đối với làn da thì nhiễm độc corticoid còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe cơ thể. Lạm dụng Corticoid trong thời gian dài sẽ phá vỡ hàng rào bảo vệ da, tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm, vi khuẩn, virus tấn công cơ thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Có thể kể đến là các loại nấm men (Malassezia, Candida,…), ký sinh trùng (Demodex) và vi khuẩn (chủ yếu là tụ cầu vàng – Staphylococcus aureus) phát triển và gây nhiễm trùng da.

Ở một số ít trường hợp, corticoid có thể thẩm thấu vào tuần hoàn máu khiến da dễ bầm tím, làm chậm quá trình phục hồi vết thương, tăng đường huyết, tăng huyết áp và gây loãng xương. Chính vì vậy, sử dụng corticoid vượt quá liều lượng cho phép và không tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.

Cách phục hồi làn da nhiễm corticoid

Ngưng sử dụng sản phẩm chứa corticoid

Trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm làm đẹp nào bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng về thành phần, nguồn gốc xuất xứ, tuyệt đối không dùng những loại kem bôi, rượu thuốc trôi nổi. Ngay khi da xuất hiện dấu hiệu bất thường cần ngừng ngay.

Tuy nhiên, nếu sử dụng kem bôi chứa Corticoid trong thời gian dài, không nên ngưng sản phẩm đột ngột. Thay vào đó, cần giảm liều từ từ trước khi dừng hẳn để tránh tình trạng da bị kích ứng và nổi mụn ồ ạt.

Chăm sóc da khoa học

• Ngừng tất cả các sản phẩm chăm sóc da không cần thiết: sản phẩm làm trắng da, chữa thâm nám,... bởi làn da đang bị tổn thương của bạn cần thời gian để tái tạo và phục hồi
• Rửa mặt với các sản phẩm nhẹ dịu: bạn có thể dùng nước muối sinh lý hoặc sữa rửa mặt dịu nhẹ, không có bọt và có độ pH cân bằng để vệ sinh, làm sạch da, tránh da bị nhiễm khuẩn nặng hơn
• Sử dụng kem dưỡng ẩm làm dịu làm da bong tróc và thiếu nước. Bạn nên dùng các loại kem dưỡng ẩm chứa nhiều vitamin E, tuyệt đối không dùng các sản phẩm chứa hương liệu hay paraben
• Ngoài ra, có thể sử dụng mặt nạ thải độc cho da nhiễm corticoid từ thiên nhiên với những nguyên liệu lành tính, an toàn như trứng gà, sữa chua, dưa leo, yến mạch, sữa tươi,...

Thanh lọc và thải độc da

• Uống nước ép nha đam hoặc các loại trà thảo mộc, trà hoa cúc có tác dụng thải độc, thanh lọc cơ thể, tăng cường kháng khuẩn, giảm tình trạng kích ứng và giảm mụn li ti, mụn ẩn
• Sử dụng các loại thảo dược tự nhiên để xông mặt: nước trà xanh, nước chanh mật ong, chanh sả, tía tô,... Mỗi tuần xông mặt 2 - 3 lần, tránh lạm dụng xông hơi quá nhiều sẽ phản tác dụng và làm to lỗ chân lông

Hỗ trợ phục hồi da bằng lối sống khoa học

• Uống đủ nước, tối thiểu 1.5 - 2 lít nước mỗi ngày, bổ sung nước ép từ rau củ và trái cây tươi để duy trì độ ẩm và tăng cường sức đề kháng cho da
• Tránh sử dụng thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, chất béo
• Ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc sẽ thúc đẩy tốc độ tái tạo của làn da và hỗ trợ rút ngắn thời gian điều trị
• Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, các loại cá và sữa chua vào chế độ ăn. Những nhóm thực phẩm này cung cấp lợi khuẩn, vitamin và khoáng chất cùng axit béo lành mạnh cho cơ thể, đồng thời hỗ trợ tái tạo tế bào và cấu trúc da bị tổn thương

Bảo vệ da

Trong thời gian điều trị và phục hồi làn da nhiễm corticoid bạn nên hạn chế ra ngoài để tránh tiếp xúc với các tác nhân gây hại từ môi trường như bụi bẩn, vi khuẩn,...Nếu buộc phải ra ngoài hãy nhớ thoa kem chống nắng trước 30 phút, đồng thời che chắn, tránh để làn da đang tổn thương tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Lời kết

Lạm dụng corticoid không chỉ gây tổn thương, hủy hoại làn da mà còn dẫn đến những hệ quả khôn lường đối với sức khỏe. Bởi vậy mọi người cần tìm hiểu rõ thành phần và nguồn gốc của các sản phẩm làm đẹp trước khi sử dụng, tuyệt đối không ham trắng nhanh, đẹp nhanh mà dùng các loại kem trộn, rượu thuốc trôi nổi trên thị trường. Nếu có dấu hiệu da bị nhiễm độc corticoid nên có biện pháp chăm sóc và phục hồi đúng cách, tốt hơn là đến gặp bác sĩ da liễu để được được thăm khám và xử lý kịp thời.

THAM VẤN Y KHOA: DƯỢC SĨ HÀ HẰNG