Sốt là gì? Dấu hiệu khi bị sốt và cách hạ sốt nhanh tại nhà

Sốt không chỉ là tình trạng thường gặp mà nó còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh khác. Nhiệt độ cơ thể người bệnh tăng lên đi kèm với nhiều triệu chứng khác. Sốt quá cao, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ còn có thể dẫn đến co giật. Nếu không hạ sốt nhanh chóng và chăm sóc đúng cách sẽ nguy hiểm đến sức khỏe.

Sốt là gì?

Nhiệt độ trung bình của cơ thể người là khoảng 36,1°C - 37,2ºC. Sự thay đổi nhiệt độ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ hoạt động hoặc thời điểm đo trong ngày. Sốt là hiện tượng thân nhiệt tăng cao hơn mức bình thường, lớn hơn 38°C. Sốt cao là khi nhiệt độ cơ thể trên 38,5°C.

Nguyên nhân và dấu hiệu khi sốt

Sốt do nhiễm siêu vi

Sốt do nhiễm siêu vi là tình trạng cơ thể nhiễm nhiều loại siêu vi trùng dẫn đến tăng thân nhiệt. Các triệu chứng đi kèm sốt là:

• Ớn lạnh
• Đau họng
• Ho, sổ mũi, ngạt mũi
• Khàn giọng, đau đầu
• Nôn mửa, sưng mặt, phát ban

Sốt do nhiễm trùng

Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể khiến người bệnh bị sốt và gây nhiễm trùng.

• Nhiễm trùng hệ thần kinh: sốt đi kèm với các triệu chứng đau đầu, rối loạn cảm xúc, cứng gáy, lú lẫn, thờ ơ, cáu kỉnh, nhạy cảm với ánh sáng…
• Viêm phổi hoặc viêm phế quản: tình trạng nhiễm trùng này khiến người bệnh sốt, ho, khó thở, tức ngực, mệt mỏi, suy nhược, tiêu chảy, buồn nôn…
• Nhiễm trùng đường ruột: bệnh có thể gây chán ăn, tiêu chảy, nôn mửa, dạ dày khó chịu, rối loạn giấc ngủ…

Sốt do thuốc

Khi cơ thể bạn phản ứng với một số thành phần trong thuốc sẽ dẫn đến sốt nhẹ. Nếu bị sốt vì nguyên nhân này thì dừng sốt sẽ hết triệu chứng.

Cảm cúm và cảm lạnh

Cảm cúm và cảm lạnh mặc dù do những loại virus khác nhau gây ra nhưng lại có những triệu chứng tương tự bao gồm các cơn sốt ở 39°C, đau đầu và ho. Đồng thời người bệnh còn có các biểu hiện như viêm họng, ớn lạnh, đổ mồ hôi,...

Tại sao cần hạ sốt nhanh?

Nhiều ý kiến cho rằng khi bị sốt sẽ tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch và tiêu diệt kháng nguyên gây bệnh. Đồng thời kích thích các quá trình chuyển hóa trong tế bào và tạo điều kiện cho việc tích lũy năng lượng dự trữ.

Mặc dù vậy, sốt cao sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra phản ứng quá mẫn, gây sốc, dẫn đến giảm kẽm và sắt trong máu. Sốt còn có thể khiến cơ thể bị mất nước, rối loạn chất điện giải. Đặc biệt với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh còn có nguy cơ bị co giật. Đối tượng sốt cao có thể gặp phải các tổn thương thần kinh như suy kiệt, hôn mê, lú lẫn,...Vì vậy, phải hạ sốt nhanh và chăm sóc người bệnh để tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và những biến chứng nguy hiểm.

Hướng dẫn cách hạ sốt nhanh

Uống nhiều nước

Khi bị sốt, cơ thể bị mất nước dễ khiến cho người bệnh bị khô miệng, táo bón. Do đó, người bệnh cần uống nhiều nước để bù lượng nước đã mất. Đồng thời nên ăn thức ăn dạng lỏng, dễ nuốt, dễ tiêu hóa.

Mặc quần áo rộng, thoải mái

Mặc đồ chật, bó sát khi bị sốt sẽ càng khiến thân nhiệt tăng cao. Vì thế, bệnh nhân bị sốt nên mặc quần áo rộng rãi, chất liệu nhẹ, thoải mái sẽ khiến cơ thể dễ chịu hơn.

Chườm khăn mát

Nhúng khăn mềm vào nước mát rồi chườm lên trán người bị sốt cũng là một cách để giảm thân nhiệt. Đây cũng là cách hạ sốt được áp dụng phổ biến cho cả trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, cần lưu ý chỉ dùng nước mát, tuyệt đối không dùng nước đá vì sẽ làm co mạch khiến nhiệt không thể thoát ra ngoài qua lỗ chân lông. Ngoài ra, chườm lạnh còn dễ khiến người bệnh bị bỏng lạnh gây nguy hiểm.

Bổ sung vitamin C

Vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng và khả năng miễn dịch, chống lại vi khuẩn, virus gây bệnh và các tác nhân có hại từ môi trường bên ngoài. Bởi thế nên khi bị sốt bạn hãy uống nước cam hoặc các loại trái cây giàu vitamin C, rất tốt cho sức khỏe và còn làm dịu cơ thể.

Bổ sung Canxi

Ít ai biết rằng canxi có thể giúp giảm thời gian bị bệnh. Vì thế, bạn hãy bổ sung những thực phẩm giàu canxi qua chế độ ăn hằng ngày như cá, rau xanh, yến mạch…

Sử dụng miếng dán hạ sốt

Miếng dán hạ sốt khá tiện lợi và dễ sử dụng. Sản phẩm sẽ làm mát các vùng cơ thể, giúp bạn thấy dễ chịu hơn. Một số loại miếng dán được sử dụng nhiều là miếng dán lạnh Mitoyo, miếng dán hạ sốt KoolFever,...

Sử dụng thuốc hạ sốt

Ngoài những cách làm giảm nhiệt độ trên thì bạn có thể dùng các thuốc hạ sốt, giảm đau như Panadol, Hapacol, Paracetamol, Efferalgan,...Thuốc tác động lên trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi giúp hạ nhiệt và tăng lưu lượng máu ngoại biên, làm giảm thân nhiệt ở người bị sốt, nhưng hiếm khi làm giảm thân nhiệt bình thường.

Lưu ý là không được kết hợp nhiều loại thuốc với suy nghĩ sẽ giảm sốt nhanh. Điều này có thể gây ra những hậu quả khôn lường. Hơn nữa, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hạ sốt nào nên hỏi ý kiến chuyên gia hoặc xin tư vấn từ dược sĩ, bác sĩ để dùng đúng cách và đúng liều lượng.

Khi nào cần đưa người bệnh bị sốt đến bệnh viện

• Người bệnh sốt cao trên 39 độ C, không thuyên giảm khi dùng thuốc hạ sốt và các phương pháp vật lý phối hợp.
• Sốt rất cao bằng hoặc trên 41 độ C.
• Ở trẻ em cần đặc biệt chú ý khi có các dấu hiệu bất thường như: bỏ bú, quấy khóc nhiều, không chơi, sốt li bì, co giật, sảng, thở nhanh, thở khó, tiêu chảy, phân có nhầy máu….
• Bệnh nhân sốt liên tục trên 2 ngày.

Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị sốt tại nhà

Cách chăm sóc người bệnh khi bị sốt góp phần vào hiệu quả điều trị. Vì vậy khi trẻ bị sốt thì phụ huynh và người thân cần chú ý những điều sau:

• Không ủ ấm hoặc mặc quá nhiều quần áo cho trẻ, nên mặc cho trẻ những bộ đồ thoáng mát, thấm hút tốt để cơ thể tỏa nhiệt dễ dàng, nhanh làm giảm thân nhiệt
• Để trẻ nằm ở nơi thông thoáng, sạch sẽ và thoải mái
• Tuyệt đối không dùng nước đá, nước lạnh hoặc là rượu để bôi lên cơ thể của trẻ
• Hỏi ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng phương pháp hạ sốt bằng các bài thuốc, các loại thảo dược hoặc theo kinh nghiệm dân gian. Các bài thuốc này vẫn chưa được khoa học công nhận về hiệu quả và có thể gây ra các tác dụng phụ ngoài ý muốn
• Bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho bé để tăng cường sức khỏe, nâng cao hệ thống miễn dịch. Mẹ hãy cho bé bú thường xuyên, ăn dặm bằng cháo dinh dưỡng hoặc các thực phẩm lỏng, mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa,...
• Tránh cho trẻ sử dụng thực phẩm nhiều chất béo, dầu mỡ, đồ chiên xào, đồ cay nóng, nhiều phụ gia hoặc thực phẩm giàu chất xơ

Phòng tránh bệnh sốt

• Sốt có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chưa thể phòng tránh hoàn toàn nhưng mọi người có thể giảm nguy cơ mắc sốt bằng cách:
• Vệ sinh nơi ở, đồ dùng và xung quanh môi trường sống, tránh những tác nhân gây bệnh từ bên ngoài
• Bỏ màn khi ngủ, tránh để muỗi đốt vì muỗi là vật trung gian lây truyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết, sốt virus,...đều gây triệu chứng sốt
• Khi có vết thương hở cần sát trùng và chăm sóc vết thương cẩn thận vì khi cơ thể phản ứng với những nhiễm trùng tại vết thương sẽ gây sốt
• Tăng cường sức khỏe bằng cách bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất, sử dụng sản phẩm bồi bổ cơ thể,...
  Tập luyện thể thao thường xuyên

Lời kết: Bệnh nhân mắc sốt cần được điều trị sớm và chăm sóc đúng cách để nhanh hạ nhiệt độ cơ thể về ngưỡng trung bình. Đồng thời tránh những biến chứng nguy hiểm. Vậy nên bạn đừng chủ quan khi có dấu hiệu sốt nhé!